Kada se bračni par, koji ne može da ima decu, odluči da se uključi u program vantelesne oplodnje, u čitavom postupku mogu biti sigurni da se sve radi po zakonu, osim u jednom: kada zatraže da se preostale oplođene jajne ćelije unište.
Iako se sačinjava zapisnik o uništavanju reproduktivnog materijala, žena zapravo nikada ne može da bude sasvim sigurna da su zaposleni na klinici ispoštovali to, jer je reč o epruveti sa običnom tečnošću koja podseća na zamućenu vodu.
Prema saznanjima iz vrha Ministarstva zdravlja, pre četiri godine se proveravao slučaj na jednoj klinici za veštačku oplodnju u Novom Sadu, gde se postupak VTO izvodio noću, što je izazvalo sumnje u nelegalne radnje.
- Najpre je sumnju privuklo to što se postupak VTO radio često noću, zbog čega su pacijentkinje bile zbunjene - navodi izvor iz Ministarstva zdavlja za Novosti i dodaje da “ipak, nisu pacijentkinje prijavile ceo slučaj inspekciji, nego je to učinio neko od zaposlenih, jer je sumnjao u kriminalne radnje na klinici. Posumnjalo se da je navodno embriolog, koji je bio mađarski državljanin, prenosio u termos boci oplođene jajne ćelije u Mađarsku, i tamo ih prodavao".
Istraga stopirana
Isti izvor kaže da istraga nikada nije okončana, jer je stopirana upravo iz vrha Ministarstva zdravlja.
- Utvrđeno je samo da embriolog, mađarski državljanin, nema dozvolu da radi, ali se sa istragom, uprkos objektivnim sumnjama, stalo - priča izvor.
- Neki od dokaza tada su ukazivali na to da se u Mađarskoj oplođene jajne ćelije prodaju po ceni od oko 2.000 evra bračnim parovima koji se bore sa sterilitetom. Žene koje ne mogu da ostanu trudne, plaćale su zvanično intervenciju VTO, a zapravo su, protivzakonito, dobijale oplođene jajne ćelije, koje su im omogućavale da dobiju potomke - kaže izvor Novosti.
Ovaj sumnjivi slučaj odigrao se godinu dana pre osnivanja Uprave za biomedicinu pri Ministarstvu zdravlja, a direktorka Uprave dr Dana Mihailović ističe da od osnivanja Uprave, nijednoj klinici nije izdato rešenje o zabrani rada.
Neke činjenice
U Srbiji se veštačka oplodnja obavlja u pet državnih i sedam privatnih klinika.
Zabranjen je uvoz, odnosno, izvoz, reproduktivnih ćelija radi pravljenja embriona u postupku VTO, po Zakonu o biomedicinskipotpomognutoj oplodnji.
Zabranjena je trgovina reproduktivnim ćelijama, kao i posredovanje u nuđenju, doniranju, odnosno trgovini reproduktivnim ćelijama.
